“Biz Deveyle Gezmiyoruz!”: Aynı Klişelerle Türkiye’yi ve Türkleri Kötülediği Düşünülen Film ve Diziler

2004 yılında yayınlanmış olan bu filmde Polonya’da faaliyet gösteren bir Türk suç çetesi yetimhanedeki kız çocukları alıkoyup açık arttırma ile satıyor. Filmdeki çetenin üyelerinin her biri adeta birer suç makinesi. Bu da pek hoş bir algı yaratmasa gerek. İşin ilginç yanı filmin başrol oyuncusu Steven Seagal, filmden sonra aslen Türk olduğunu itiraf ediyor.

Filmde Türkiye’nin bir terör ülkesi olduğu algısı geniş yer tutuyor. Hatta diyebiliriz ki film, Türkleri terörist gibi göstermek üzerine kurulmuş. Filmde terör örgütü El-Kaide’nin merkezi Türkiye, Kapadokya’da yer alıyor. Ve teröristlerin büyük bir çoğunluğu Türk olarak lanse edilmiş.

Jackie Chan abimizi herkes biliyor. Çoğumuz onun dövüş sahnelerini izleyerek büyüdük. Altın Yumruk İstanbul’da filmi de tahmin edebileceğiniz gibi İstanbul’da çekilmişti. Ancak bir sahnesi filmin vizyona girdiği dönemde büyük yankı uyandırmıştı. Jackie Chan o sahnede beyaz bir çarşaf giyip onu kovalayan adamlardan saklanarak kaçıyor. Bu da pek hoş bir görüntü değil, tabii.

Taken serisinin üçüncü filminde Türkiye hâlâ o eski 70’li ve 80’li yıllarda yaşıyor gibi gösteriliyor. Filmde yabancıların da hep başkent sandığı İstanbul’da ha bire bombalar patlıyor, olaylar oluyor. Bundan beteri ise insanlar bunlara alışmış gösteriliyor. ‘Polisler nerede?’ diyecek olursanız onlar da bu işlere müdahale etmiyormuş gibi gösterilmiş filmde.

Filmde Romanya Prensi Kazıklı Voyvoda ile Fatih Sultan Mehmet’in düşmanlığı konu ediliyor. Bu filmde Fatih Sultan Mehmet, acımasız ve açgözlü biri olarak gösteriliyor. Ayrıca kendisi, içinde kadınların, çocukların ve yaşlıların olduğu savunmasız insanlara saldıracak kadar vahşi gösterilmiş. Ancak gerçekler elbette bunlar değil. Film Voyvoda’nın Fatih’e karşı zaferi ile bitiyor ancak gerçekte Osmanlılar Kazıklı Voyvoda’ya yenilmiyor ve Voyvoda ölüyor.

Da Vinci’s Demons dizisinde de Türklerin kötü gösterildiği pek çok sahne var. Her yapımda olduğu gibi bunda da Osmanlı askerleri acımasız ve ahlaksız gösterilmek istenmiş. Diziye göre Türkler barbar ve vahşi bir millet. Ayrıca dizide Türklerin paragöz olduğu ile ilgili diyaloglar da mevcut.

Filmde kadın karakterlerden biri Türklerden nefret ediyor ve bu durumu neredeyse her diyalogda dile getiriyor. Bunun komik bir unsur olarak ele alındığı görülse de Türkler ile ilgili yapılan şakalar pek de hoş sayılmaz.

Bu seferki yapım, diğer ülkelere nazaran biraz daha doğudan, Rusya’dan geliyor. 2005 yılında yayınlanan bu film; Osmanlı zamanında Teşkilat-ı Mahsusa ajanlarının Rusların arasına sızarak yanıltıcı bilgiler vermesini konu alıyor. Film savaş koşulları ve aşk gibi konulara yoğunlaşıyor. Filmde Türkler genel olarak düzenbaz ve sadece şiddetten anlayan insanlar olarak gösterilmiş. Yine de Türklere karşı iyi söylemler de barındırıyor. Rusya’da oldukça popüler olan bu filme tonlarca para dökülmüş.

Bu filmde Türkler yine kaba saba, ahlaksız ve vahşileştirilerek gösterilmiş. Ayrıca yine bir sahnesi de İstanbul’da geçen bu filmde defalarca ‘Şeytan Türkler’ söylemi kullanılıyor. Film genel olarak Türklerin kötü gösterildiği, pek çok açıdan Türklerin aşağılandığı bir yapım. Çekildiği tarihlerde Türk yapımcıların tamamı filmin yayın haklarını satın almayı da reddetmiş. Hatta filmin yönetmenin daha önceki yapımı da Türkiye’de büyük tepki çekmiş.

Laff A Lympics yayın hayatına 1977 yılında giriş yapıyor. Bu çizgi filmde Gerçek Kötüler, Yogi Yahooeyler ve Scooby Doobyler yarışıyor. Çizgi filmin ilerleyen bölümlerinde bir yarışma İstanbul’da geçiyor. Şehre girdiğimizde tipik Arap kıyafeti giyen insanlar, Arapçaya benzeyen yazılar ve fes giyen hayvanları görüyoruz. Türklerin barbar, çağ dışı olduğu gibi şeyleri bu çizgi filmde çocuklara bol bol göstermişler anlaşılan.

Romantik drama kategorisinde olan bu film, Vladimir Nabokov’un bir romanının uyarlaması. Film başlı başına bir propaganda içermiyor ancak bir sahnede Türkler iyiden iyiye kötüleniyor. Film, Kubrick tarafından çekilmiş. Böyle usta bir yönetmenin filminde Türkler ile ilgili bu düşüncelerin yer alması biraz üzücü.

Midnight Express, Türkiye’yi başlı başına kötülemek üzerine kurulu bir film. Ana karakter olan Billy Hayes ülkeye girerken uyuşturucu ile yakalanıyor. Ardından hapse giriyor. Hapiste Türk erkekleri tarafından şiddete ve cinsel istismara maruz kalıyor. Türkleri barbar ve merhametsiz olarak göstermek istenilmiş. Bu filmin yayınlandığı zamanlarda çeşitli diplomatik krizler olmuş. Film yurt dışında hâlâ popüler ve seviliyor.

Bu seferki ırkçı söylem ülkemizde ve dünyada oldukça popüler olan sitcom How I Met Yout Mother’dan geliyor. Dizide Robin karakteri uzayan bacak kıllarına bakarak Türk bir lezbiyene benzediğini söylüyor.

Bu film objektif olmasa da gerçek olaylara dayanıyor. İngiliz ajanı Lawrence, 1. Dünya Savaşı’nda Arap’ları Osmanlı’ya karşı örgütleyip isyan ettiriyor. Ancak bunun yanı sıra Arapların da gaza gelmesi adına Türkler oldukça barbar ve zalim gösteriliyor. Filmde Türk’lerin esirleri canlı canlı yediği de iddia edilmiş. Arabistanlı Lawrence bizim ülkemizde olmasa da yurt dışında popülerliğini koruyor. Çünkü Lawrence sırf Arap’ları isyan ettirerek Dünya’nın geleceğini etkiledi. Bu nedenle kendi topraklarında hâlâ kahraman olarak görülüyor.

Filmde Türk Marşı (Turkish March) bestesinden de tanıyacağınız Mozart’ın hayatı anlatılıyor. Filmin bir sahnesinde Osmanlı haremi genelevlere benzetiliyor. Bu yaklaşım Türkler için olduğu kadar kadınlar için de pek hoş değil.

Dizinin bir bölümünde Türk bir kız zinadan dolayı suçlu bulunuyor. Cezası ise kafası kesilerek idammış! Türklerin bu çağ dışı uygulamayla bağdaştırılması oldukça şaşırtıcı. İlerleyen dakikalarda Amerikan Başkanı’nın bu kararı değiştirmek için uğraş verdiğini görüyoruz.

Herkesin severek izlediği Friends’in bir bölümünde Şükran Günü kutlaması yapılıyor. Ve o meşhur hindi esprisi hemen devreye giriyor. Söz konusu sahnede Monica karakteri kafasında bir hindi ve hindinin üzerinde de bir fes ile göbek atıyor. Bunun üzerine dizi halkın tepkisini çekti. Hatta bir dönem Friends’in Türkiye’de yasaklanması bile tartışıldı.